Wil je sterke personages in je verhaal? Zorg dan dat ze driedimensionaal zijn. Dit betekent dat je personages schrijft die aanvoelen als echte, complexe mensen, in plaats van een- of tweedimensionale personages die veelal ook nog stereotypen zijn. Maar hoe doe je dat, een driedimensionaal personage creëren, en waarom is dat zo belangrijk?
Wat is een driedimensionaal personage?
Laten we beginnen met het wat een driedimensionaal personage is. Om het beeldend te maken: een personage in 1D is als een lijn, een streep. Zo plat als wat en geen enkele diepgang. Een personage in 2D is als een vlak, een vierkant. Nog steeds vrij plat en vlak, zeg maar. Maar een personage in 3D is als een echt mens en heeft diepgang.
Waarom zou je een driedimensionaal personage creëren?
Nu je het verschil weet in dimensies, is het makkelijker te begrijpen waarom je een driedimensionaal personage wilt creëren. Laten we je hoofdpersoon als uitgangspunt nemen.
Het belangrijkste bij een driedimensionaal personage is dat het je hoofdpersoon herkenbaarder en interessanter maakt voor je lezers. Als je belangrijkste personage gebreken, eigenaardigheden, twijfels, hoop, dromen en interne conflicten heeft, zullen lezers meer geïnteresseerd zijn in zijn of haar verhaal en meer om hun lot geven. Oftewel: ze leven zich in in het personage en voelen met hem of haar mee.
Bovendien blijven multidimensionale personages vaak beter hangen bij de lezer en hebben ze meer impact, waardoor ze een blijvende indruk op de lezer achterlaten, zelfs lang nadat ze het boek uit hebben. Dat herken je vast wel na het lezen van een heel goed boek, dat de hoofdpersoon nog een tijd lang in je gedachten blijft, of dat je dat personage haast mist als een echt persoon die je al een tijdje niet hebt gezien.
Hoe kun je een driedimensionaal personage creëren?
Wat is er nodig om een multidimensionaal personage te creëren? Kijk om te beginnen verder dan de voor de hand liggende details van je hoofdrolspeler. Die details (uiterlijk, opleiding, werk, hobby’s etc.) zijn ook nodig, maar zijn slechts het geraamte om de rest aan op te hangen. Deze details vertellen namelijk niet over wie je personage als persoon is. Daar heb je andere dingen voor nodig, zoals hun angsten, verlangens en gebreken. Gebruik een karakterdossier om je personages die nodige diepgang te geven. Dat maak je bovenal aan voor je hoofdpersoon, maar ook voor alle andere belangrijke bijfiguren.
Vragen waar je per personage antwoord op zou moeten kunnen geven zijn bijvoorbeeld:
- Wat is zijn grootste gebrek?
- Waar blinkt hij in uit?
- Welke onhebbelijkheid heeft ze en waarom?
- Waar droomt ze van?
- Waar gruwelt hij van?
- Wat is haar grootste angst? Waar is ze nog meer bang voor?
- Welk trauma heeft hij ooit (misschien als kind) opgelopen? Hoe gaat hij daar mee om, of juist niet (weggestoppen of ontkennen, waardoor het onder de oppervlakte broeit en wringt).
- Wat is haar diepste verlangen? Waar droomt hij van?
- Wat is iets dat niemand van hem of haar weet?
- Welke andere ervaringen hebben je hoofdpersoon gevormd? Zowel positieve als negatieve ervaringen?
- Wie was de steun en toeverlaat tijdens zijn of haar jeugd? En wie liet je personage juist vallen?
- Voelde hij zich begrepen door anderen of juist een out cast?
- Is ze sociaal of juist een loner? En waarom?
Antwoorden op deze vragen helpen je de diepere aspecten van de persoonlijkheid van je hoofdpersoon te zien/te bedenken en in kaart te brengen. Denk na over wat hen motiveert en hoe hun ervaringen uit het verleden hen hebben gevormd tot de persoon die ze nu zijn. Net als bij echte mensen het geval is. Iedereen wordt gevormd door ervaringen in het leven. Door deze onderliggende elementen van de persoonlijkheid van je hoofdrolspeler te begrijpen, begin je met het creëren van een realistischer, genuanceerd personage waarmee lezers zich verbonden zullen voelen.
Een driedimensionaal personage creëren betekent natuurlijk ook dat je hem of haar tijdens het hele verhaal de ruimte geeft om te veranderen en te groeien. Een goed personage maakt hoe dan ook een ontwikkeling door. Hij loopt tegen dingen aan, struikelt, valt, gaat onderuit, ziet het niet meer zitten, en krabbelt dan toch overeind. En dat is niet zonder gevolgen. Terwijl je hoofdrolspeler voor uitdagingen staat en obstakels overwint, moet hij een gedaanteverwisseling ondergaan die deze groei weerspiegelt. Dit kan betekenen dat hij zijn tekortkomingen overwint, leert vergeven of tot een nieuw begrip van de wereld om hem heen komt. Geef je je hoofdpersoon de ruimte om te groeien en te veranderen, dan creëer je een personage dat echt dynamisch en driedimensionaal aanvoelt. En je lezer raakt.
Investeer in het creëren van sterke personages
Het creëren van een multidimensionaal personage kost tijd, moeite, én kennis en begrip van de menselijke natuur. Verdiep je dus ook in de psychologie van de mens om te begrijpen waarom mensen reageren zoals ze reageren op bepaalde dingen en in bepaalde situaties. Begrijpt wat mensen raakt, helpt of juist afremt. Zo zorg je dat ook heftige of overtrokken lijkende reacties van je personage hem niet alleen diepgang geven, maar ook realistisch en logisch zijn. Door op deze manier in je hoofdpersoon te investeren, kun je een personage creëren dat levendig en boeiend aanvoelt, lezers in hun wereld trekt en ze tot het einde vasthoudt.
Binnenkort meer over het schrijven van personages. Dan kijken we onder andere naar karaktergedrag en gaan we dieper in op de motivatie die je hoofdpersoon drijft. Want een sterke motivatie draagt ook bij aan een sterk, driedimensionaal personage creëren.
Heb jij wel eens dat een personage uit een boek je lang nadat je het boek uit hebt bij blijft?
Groetjes, Giovanna
Wil je meer tips over personages? Dan wil je de Over Schrijven Gesproken nieuwsbrief niet missen. Schrijf je hier in!