Je hebt het vast wel eens zien staan op de achterkant van een boek, de cijfercode onder de streepjescode, oftewel het ISBN. Maar waar is deze code nou eigenlijk voor en wat betekent het? En moet een boek er altijd een hebben? Je leest er alles over in deze blog.
Alles wat je wilt weten over een ISBN
Er is heel veel over te vertellen. Heel veel. Maar om te voorkomen dat deze blog een infodump krijgt, 😉 beperkt ik mij tot de belangrijkste informatie.
Wat is een ISBN?
ISBN is de afkorting voor International Standard Book Number en zoals de naam al zegt, wordt deze code wereldwijd gebruikt om boeken te registreren. Het maakt een boek uniek, herkenbaar én vindbaar. Dat laatste is vooral heel belangrijk voor o.a. boekhandelaren, bibliotheken en online verkopers.
Waaruit bestaat een ISBN?
Een ISBN bestaat (tegenwoordig) uit 13 cijfers (voorheen uit 10) en bestaat uit vijf onderdelen. De eerste 3 cijfers staan voor de EAN code, momenteel is dat meestal 978. Daarna volgt de LAND code, die het taalgebied aangeeft. Voor Nederland en Vlaanderen is dat 90 of 94. Boeken die hier verkocht worden beginnen dus altijd met 97890 of 97894. De daaropvolgende 7 cijfers geven de uitgeverij en de titel aan. Het laatste cijfer is het controlecijfer.
Mag je ook ISBN-nummer zeggen?
Aangezien de N in ISBN al voor nummer staat, is dat echt dubbelop.
Een ISBN voor je boek, moet dat?
Nee, het moet niet, een ISBN is niet verplicht. Maar bijvoorbeeld boekhandelaren, bibliotheken, online verkopers (o.a. Bol.com en Amazon) en supermarkten (die tegenwoordig ook regelmatig boeken verkopen) kopen alleen boeken in die een ISBN hebben. Dus een ISBN nemen is wel aan te raden, zeker als je je boek aan een breder publiek wilt verkopen. Mocht je een kleinschalige oplage willen maken voor bijvoorbeeld alleen wat familieleden en/of vrienden, dan is het zeker niet nodig om een ISBN te nemen. En als je een boekje wilt maken om aan je klanten weg te geven, dan kan dat ook prima zonder.
Wat kost het aanvragen?
De kosten zijn volgens de website van isbn.nl (waar je het aanvraagt):
Tarieven per 1-1-2021:
1 ISBN € 104,23
10 ISBN’s € 270,27
Prijzen zijn exclusief 21% btw.
Koop je er meer in één keer, dan ben je dus goedkoper uit. Maar als je niet weet of je in de toekomst ze alle 10 gaat gebruiken kan het zonde van het geld zijn. Een ISBN koop je op jouw naam en mag je niet doorverkopen of weggeven. Weet je zeker dat je een boekenserie gaat schrijven én zelf uitbrengen, dan kan het interessant zijn om een (opeenvolgende) reeks te kopen. Houd daarbij rekening met het aantal delen dat je wilt gaan schrijven én het aantal uitgavensoorten per boek. Zie ook het punt: Heb ik aan één genoeg?
Uitgeverijen hebben een eigen aansluiting bij het Centraal Boekhuis en daarmee korting op het aanvragen van een ISBN. Als je je boek via een uitgeverij uit laat geven hoef je het niet zelf aan te vragen.
Wie vraagt het nummer aan?
Degene die het boek uitbrengt vraagt het aan. Als jouw boek via een uitgeverij uitkomt zal de uitgeverij dit voor jou doen. Als je het boek in eigen beheer uitbrengt dan zal je dit zelf moeten doen. Doe je dit via een selfpublishing platform, dan kunnen zij dat meestal ook voor jou aanvragen. Anders kun je dit ook zelf direct doen bij het Centraal Boekhuis. Als jij het zelf uitbrengt wordt jij als aanvrager gezien als de uitgever.
Heb ik aan één ISBN genoeg?
Dat ligt er helemaal aan. Eén ISBN is geschikt voor één uitgavesoort van één titel. Elk volgend boek (titel) dat je schrijft en uit wilt brengen heeft een eigen (ander) nummer nodig. Maar ook elke uitgavesoort van eenzelfde boek heeft een eigen nummer nodig. Wil je je boek uitbrengen als paperback, e-book en luisterboek, dan heeft elke uitgave een apart nummer nodig. Dat zorgt ervoor dat de uitgave echt uniek is. Dat als iemand het ISBN van jouw paperback invult online om het te bestellen, dat hij dan ook echt dat boek en niet het e-book of een oudere editie vindt.
Als een boek opnieuw wordt uitgegeven omdat het een vernieuwde editie of een jubileumuitgave met een paar extra hoofdstukken is, moet hier een nieuw nummer voor worden aangevraagd. Dat hoeft uiteraard niet als een boek herdrukt wordt omdat de druk (oplage) uitverkocht is. Het is dan misschien wel een andere druk (wat je natuurlijk vermeld in de colofon van het boek) maar wel dezelfde uitgave.
Dit betekent ook dat als je een boek via een uitgeverij hebt uit laten gegeven, en jij later wilt verhuizen naar een andere uitgeverij, het ISBN niet mee verhuist (het staat immers op naam van de uitgeverij). Wordt je boek later opnieuw uitgegeven bij een andere uitgeverij, dan moet er (door die uitgeverij) een nieuw nummer aan worden gevraagd.
Bij de vertaling van je boek is er altijd een nieuwe, andere ISBN nodig. Want het is en een andere uitgave, en het moet de code krijgen van dat land of het taalgebied waar de vertaling uitgegeven wordt.
Is een ISBN ook een barcode?
Een ISBN is niet hetzelfde als de barcode (streepjescode) die je (bijna altijd) achterop een boek ziet. De barcode gebruiken boekverkopers en het CB (Centraal Boekhuis, waar de boekvoorraden opgeslagen kunnen worden) om de boeken eenvoudig te scannen. Een barcode hoeft dus niet, maar maakt de verkoop voor de verkopers wel makkelijker. Sommige verkopers kopen alleen boeken in die naast een ISBN een barcode hebben. Als je een ISBN hebt aangevraagd kun je zelf een barcode aanvragen bij bijvoorbeeld Scanology voor €45,- ex btw (tarief in 2021). Nadat je dat gedaan hebt zorg je dat de barcode met je ISBN op de achterflap van je boek gedrukt komt te staan.
Kende jij de reden van het ISBN op een boek al?
Groetjes, Giovanna
Duidelijke uitleg! Ik had er eigenlijk nooit zo bij stil gestaan. Tijdens het kopen van studieboeken was het volgens mij wel essentieel om er op te letten, want het was dan belangrijk dat je de meest recente uitgave had.
Ja klopt, bij studieboeken werkt het net zo. Elke nieuwe, uitgave krijgt een ander ISBN, zodat je heel eenvoudig het meest recente exemplaar kan vinden. De meest zekere manier om het juiste studieboek te kunnen vinden.
Ik wist het grotendeels wel. Maar vraag me nu af als een uitgever een boek onder een andere naam opnieuw uitgeeft maakt die het dan niet onnodig duur? Ik ga er dan vanuit dat het een andere isbn krijgt.
Als een boek onder een andere naam uitgebracht wordt, moet het inderdaad ook een ander, nieuw, ISBN krijgen. Een uitgever brengt een boek onder een andere naam in principe alleen opnieuw uit of als het om een eerder bij een andere uitgeverij uitgegeven boek gaat (bijvoorbeeld de auteur verhuist naar een andere uitgeverij voor zijn/haar nieuwe boek en er wordt afgesproken dat de nieuwe uitgeverij de eerder uitgegeven boeken opnieuw uitbrengt), immers het eerdere ISBN hoort bij die andere uitgeverij, of bijvoorbeeld als het om een heruitgave van een boek gaat en er besloten wordt een nieuwe, passendere titel aan te geven. Een heruitgave (dus geen herdruk) moet sowieso al een nieuwe ISBN. Ook worden er nog wel eens boeken na jaren onder een andere naam opnieuw uitgebracht in de hoop een ander publiek te bereiken. In dat laatste geval neemt de uitgever de kosten voor de nieuwe ISBN graag op de koop toe omdat hij er ook weer boeken mee zal verkopen.
Heel interessant dit! Ik heb altijd wel geweten dat het ISBN belangrijk was en het bij grote bestellingen ook veel gebruikt, maar nu toch wel veel erover geleerd.
Leuk dat het wat voor je toevoegde!
Interessant, dat wist ik allemaal niet hoor.
Leuk dat je het met interesse gelezen hebt!
Interessant. Het was iets dat ik al langer wilde weten, maar te lui was om het erns optezoeken. Maar nu ga ik een kijken hoe dat voor Zwitserland is. Als ik het goed begrijp is elke land en taal combinatie mogelijk?
Dat is een hele goeie vraag, hoe het in Zwitserland zit! Het zijn vaste codes voor landen en vaste codes voor taalgebieden. Zo hebben alle Engelstalige gebieden eenzelfde code voor het Engels, net als Nederland en Nederlandstalig België dezelfde taalcode delen. En Franstalig België en Frankrijk dezelfde bijvoorbeeld. Logischerwijs zou ik denken dat Zwitserland dan in ieder geval ook de code voor het Franse taalgebied heeft (gelijk aan die van Frankrijk en Frans België dus o.a.) en voor het Duitse taalgebied die van Duitsland en het Italiaanse gedeelte die van Italië.
Leuk als je gaat uitzoeken hoe het zit, ik hoor het graag van je als je meer weet!
Wat komt daar een hoop bij kijken, zeg! Heel interessant en je hebt het mooi helder uitgelegd 🙂
Dankjewel! 🙂
Mooie uitleg. Ik wist het wel, omdat ik er een keer eerder mee te maken heb gehad. Maar wellicht nog een keer in de toekomst 🙂
Leuk dat jij door ervaring er al veel over wist. Maar altijd handig inderdaad om het nog even op een rijtje te hebben voor in de toekomst.