Het kan gebeuren dat je tijdens het schrijven van je verhaal ineens vastgelopen bent. Hoofdstukken lang ging het lekker, maar nu wil het niet meer. Hoe kan dat nou? denk je verschrikt. Er kunnen verschillende redenen voor zijn. De meest voorkomende vertel ik hieronder, plus oplossingen om weer verder te kunnen met schrijven.
Begonnen zonder plan
De meeste schrijvers die beginnen met schrijven zonder vast plan – zonder te plotten dus – lopen vroeg of laat vast. Je had een leuk idee, begon enthousiast te schrijven en bent een eind gekomen. Maar je hebt nu geen idee meer waar het nou naartoe gaat en voelt je totaal vastgelopen.
Oplossing: ga alsnog plotten.
Andersom kan ook
Je weet wel waar je verhaal moet eindigen, maar je hebt nog geen idee van de weg ernaartoe. Ook dit komt omdat je niet eerst geplot hebt.
Oplossing: ga alsnog plotten.
Writer’s block
Een writer’s block kan door verschillende oorzaken ineens als een spreekwoordelijk blok beton of je schrijven neervallen. Onzekerheid en perfectionisme kunnen een oorzaak zijn. Je begint erdoor te twijfelen. Wat als ik niets meer weet te schrijven? Stel dat niemand het wil lezen? Wat als het wel gelezen wordt, maar men vindt het niks? Hele logische gedachten, maar ze helpen je niet. Geloof mij, ik heb ze allemaal uitgeprobeerd.
Oplossing: onderzoek wat je blokkeert en wat de writer’s block veroorzaakt.
Te ver vooruit denken
Je zorgen maken over hoe het verder moet als je verhaal eenmaal af is kan er ook voor zorgen dat je blokkeert. Ik kan je daarop zeggen: dat is een zorg voor later! Zo ver is het nog niet. Dus voor nu: schrijven!
Oplossing: focus alleen op waar je nu mee bezig bent, het schrijven dus.
7 tips om weer verder te kunnen als je bent vastgelopen:
After-plot
Ook al heb je misschien niet geplot voor je begon te schrijven, dat kan alsnog. Maak een outline met in grote lijnen waar je verhaal over gaat, en vooral belangrijk: waar het gaat eindigen. Happy end of niet? Gaat de hoofdpersoon dood? Komt er een vervolg? Hoe meer jij nu weet, hoe meer je hebt om naartoe te werken
Ga iets heel anders doen
Ga naar buiten, ga hardlopen, bak wat lekkers of zet de bloemetjes buiten (in je tuin). Het maakt niet uit wat je doet, als het maar je gedachten van je verhaal afhaalt en lekker ontspant. Elizabeth Gilbert schreef daar een mooi stuk over in Big Magic. Als je toch wat anders moet doen, kan je bijvoorbeeld dit boek gaan lezen. 😉
Praat erover met andere schrijvers
Als je vastloopt in je verhaal kan het fijn zijn om er met anderen over te praten. Soms zit je zo vast in een bepaalde denkrichting, dat je geen zijstraten meer ziet. De frisse blik, of juist de kritische kijk, van een ander kan je weer op gang helpen. Een hele fijne plek om met andere schrijvers te kletsen is in de Over Schrijven Gesproken community.
Opnemen
Lees voor jezelf voor wat je geschreven hebt en neem dat op. Bij het naluisteren valt je wellicht ineens op waar je heen wilt gaan en hoe je verder kan.
Ga eropuit
Nu niet voor de afleiding, maar voor inspiratie. Zoek de natuur of juist de stad op (wat past bij de sfeer van jouw verhaal). Observeer en noteer! Zie de kleuren en vormen van de bomen en bladeren in het bos, de golven op het strand of de vormen van gebouwen in de stad. Observeer mensen. Luister naar gesprekken. Waar praten ze over? Hoe kijken ze naar elkaar? Wat hebben ze aan? Zie voor je dat jouw personages daar zouden staan. Wat zouden ze zeggen tegen elkaar? Wat zouden ze doen? Waar gaan ze heen? Wat zien ze?
Niet denken maar doen
Soms kan het probleem ook zijn dat je er te veel over nadenkt. De beste remedie is om daar mee te stoppen en gewoon te gaan schrijven. Ga verder met schrijven zonder je zorgen te maken over waar je uit zal komen. Vaak komen dan de beste stukken naar boven. En zo niet, dan streep je het weer door en begin je overnieuw.
Niets is perfect
Bedenk je dat niets (en niemand) perfect is. Dat hoeft jouw verhaal dus ook niet te zijn. En zeker niet in één keer. Dus laat je perfectionisme los en ga gewoon aan de slag. Bijschaven of aanpassen komt bij het herschrijven wel.
Ben jij wel eens vastgelopen tijdens het schrijven?
Groetjes, Giovanna
Ik dacht dat ik een beetje was vastgelopen, dus toen vroeg ik m’n man of hij het tóch maar wilde lezen. Maar inmiddels weet ik al niet meer wat er was en gaat het weer als een tierelier. Ik vind het ook fijn om tussendoor veel andere dingen te lezen ter inspiratie. Of gewoon om je heen kijken. Vandaag was weer een heerlijke dag om mensen te bekijken, hele stoeten trokken vanmorgen (met sleetjes) weer naar school 🙂
Wat goed dat je toch je man gevraagd had of hij het wilde lezen! En wat grappig dat het sindsdien weer als een tierelier gaat. Ja mooi om te zien al die kinderen die op sleeën eindelijk weer naar school konden! En zeker ook inspirerend zulke taferelen. Sowieso wel een tijd van schrijfinspiratie, in dit vreemde en bijzondere jaar.
Ga iets heel anders doen, dat is een goede en die tip probeer ik dan ook toe te passen. Het komt gelukkig niet vaak voor, maar ik zit ook wel eens zonder inspiratie of motivatie, en als ik dan maar blijf proberen, word het meestal toch niets. Ga ik echter even helemaal weg van mijn werkplek en iets anders doen, dan gaat het een paar uur daarna of soms de volgende dag een heel stuk beter.
Maar blijven proberen blokkeert het vaak alleen maar meer, goed dat jij ook vaak even wat anders gaat doen om weer je inspiratie of motivatie terug te vinden.
De tip van het opnemen vind ik echt goed! Daar zou ik nooit aan gedacht hebben, maar ik denk dat het echt geweldig werkt.
Een simpel maar doeltreffend foefje. 🙂
Oja, ik loop regelmatig vast, omdat ik waarschijnlijk er te veel over nadenk en dus geen plot op voorhand heb gemaakt. Dus dat ga ik nu alsnog doen. Goede tips!
Goed van je dat je alsnog gaat plotten! Het is er even goed voor gaan zitten en er alleen over nadenken in de zin van hoe het in je plot gaat passen. Dus zonder dat je er losjes over na blijft denken zonder tot concrete stappen te komen. Dan blijft het vaak alleen in je hoofd als losse flarden ronddwalen en komt het moeizaam op papier. Maar echt bedenken ‘in dat hoofdstuk gaat er (globaal) dat en dat gebeuren met die en die, in het volgende hoofdstuk dat en dat, en het eindigt met dat en dat (climax)’.
Leuke tips, vooral die van het opnemen! Daar had ik zelf nou nog nooit aan gedacht, maar ik kan me zeker voorstellen dat het helpt.
Grappig hoe dat werkt hè, dat als je een tekst hoort (door opnemen bijvoorbeeld) dat je dan weer hele andere dingen opvallen dan als je de tekst leest.