Een verhaal kan verschillende tempo’s hebben. Het kan met een sneltreinvaart of juist akelig langzaam gaan. Beide kunnen de spanning verhogen en de lezer vasthouden. Een goede balans zorgt ervoor dat je lezer op het puntje van zijn stoel zit, maar dat hij ook weer de gelegenheid heeft om bij te komen. Maar vertragen en versnellen hebben meer voordelen.
Voordelen van vertragen
Zoals gezegd kan een scène vertraagd beschrijven de spanning verhogen (zie voorbeeld). Maar het kan je ook de gelegenheid geven om ergens extra lang op in te zoomen (de kamer van oma in het verzorgingstehuis) om meer details weer te geven en zo een indruk te geven van iemand of iemands (bewogen) leven.
Voorbeeld van vertragen
Michelle keek van haar horloge naar de grote klok boven de deur van de wachtkamer. Alsof ze verwachte dat die een andere tijd aan zou geven. Alsof op de klok de tijd sneller zou gaan. Nerveus plukte ze een paar pluisjes van haar rok. Misschien had ze toch betere die zwarte rok aan kunnen trekken, deze was best oud. Ze wilde niet slonzig overkomen. Niet vandaag, niet nu. Ze keek weer op haar horloge. Eén minuut later. Ze moest zich bedwingen niet ook de klok weer te willen checken. Ze wist dat ze beter niet zenuwachtig kon zijn, maar van dit gesprek hing alles af. Ze hoorde voetstappen in de gang en keek verwachtingsvol op. Het was een schoonmaker die met zijn karretje langs de wachtruimte liep. Weer keek ze op haar horloge.
Voordelen van versnellen
Het zal je niet verbazen dat versnellen van een scène, zeker in een spannend verhaal, of in de climax van een verhaal, de spanning verhoogt. Door kort en bondig weer te geven wat er aan het gebeuren is. Bijvoorbeeld iemand moet naar het vliegveld om iemand te vertellen dat hij/zij van hem/haar houdt, voor het te laat is. Maar heeft de trein gemist of staat vast in het verkeer met de taxi. Of in spannend verhaal kun je een achtervolging in rap tempo beschrijven, waardoor de lezer met bonzend hart door de scène vliegt.
Daarnaast kan versnellen ook worden gebruikt om tijdsprongen te maken en dus sneller door de tijd te gaan (zie voorbeeld).
Voorbeeld van versnellen
Nadat ik twee jaar had geploeterd om de opleiding af te krijgen, was ik eindelijk afgestudeerd en kon het echte leven beginnen.
Eén zinnetje zegt soms al genoeg
Soms kan een enkele zin dus al genoeg zijn om tijd aan te geven: Lucinda had drie maanden lang elke dag volverwachting haar brievenbus geopend, tot vandaag eindelijk het felbegeerde pakje erin lag.
Heb jij wel eens vertragen en versnellen gebruikt in een verhaal, gedicht of blog?
Groetjes, Giovanna
Ik ben juist bezig met veel vertragen. Ik merk dat ik daar in deze periode wel even aan toe ben…
Gelijk heb je! Even een moment van weer opladen is heel belangrijk.
Spelen met de tijd lijkt me/vind ik één van de moeilijkste dingen, denk ik. Ik ben geneigd om te vertragen, maar merk bij het nalezen soms dat inderdaad één zinnetje genoeg is. Soms is het lastig kiezen wat je dan uiteindelijk doet, vind ik.
Klopt hoor, dat is ook niet makkelijk. Maar het hoeft ook niet per se met schrijven al goed te zijn, als je met nalezen ziet wat er anders of weg kan, dan kom je er ook.