Plotten | De uitgebreide versie

Plotten, je hebt er vast wel eens van gehoord. Dat iemand aan het plotten was, dat een verhaal een plottwist had, of misschien juist wel een plotfout bevatte. Een paar blogs geleden legde ik uit wat een plot eigenlijk is en hoe je dat precies doet. In deze blog ga ik er dieper op in.

Zoals beloofd in de blog over hoe je plot, vandaag dus de volledige versie van het uitgebreid plotten.

De plotstructuur

De structuur van een verhaal is simpelweg in drie stukken te verdelen, ook wel de drie-actstructuur genoemd. Dit wordt niet alleen gebruikt in films maar ook in boeken. De drie fases die daarbij horen zijn: het begin, de middenfase en het einde. Het begin en het einde beslaan beide ongeveer 25% van je verhaal, het midden de overige 50%. De fases zien er globaal zo uit:

Fase 1:

De personages worden geïntroduceerd. Ook worden de omgeving en de omstandigheden geschetst. In dit deel van het verhaal gebeurt er iets met de hoofdpersoon. Iets drastisch, definitiefs, iets waar hij echt iets mee moet doen. De hoofdpersoon moet een keuze maken, het probleem aanpakken of terugvechten. Die keuze leidt tot de tweede fase.

Fase 2:

Het kan een besluit zijn in te gaan tegen de verdrukking, te vechten tegen een ziekte of het redden van een prinses in een kasteel. In deze fase gaat de hoofdpersoon tot actie over, hij gaat proberen zijn doel te behalen. Uiteraard lukt dat niet meteen, anders wordt het een saai én kort verhaal. Ook moet je niet één poging uitsmeren over deze hele fase, anders wordt het een saai én lang verhaal. Je hoofdpersoon wordt tegengewerkt, krijgt hindernissen op zijn weg, heeft angsten die hij moet overwinnen, wordt wanhopig, maar geeft toch niet op. Hoe groter de hindernissen en obstakels worden en hoe sneller die elkaar opvolgen naar het einde van deze fase toe, hoe meer je naar een climax toewerkt.

Fase 3:

In de slotfase wordt het alles of niets en moet je hoofdpersoon zijn ultieme poging wagen om zijn doel te kunnen behalen. Op het hoogtepunt (de climax) van je verhaal zal de hoofdpersoon bij een happy end slagen in zijn laatste poging of bij geen happy end gefaald hebben. Na dit einde rond je alles af en laat je de situatie weer langzaam rustig worden, zodat de hartslag van je lezer ook weer normaal wordt. Bij de boeken (en tv-serie) van Baantjer zie je dat heel mooi. Het eindigt altijd bij De Cock en zijn vrouw thuis, waar, onder het genot van een hapje en drankje, nagepraat wordt over de moordenaar, hoe die uiteindelijk door de mand viel en wat het motief was. Het verhaal wordt op een rustige manier afgerond. Dit is natuurlijk niet alleen belangrijk voor een spannend verhaal of een thriller, maar voor elk genre. Je werkt naar een climax toe, die komt en dan laat je het rustig inzakken.

Aan de slag

Bij deze uitgebreide manier van plotten maak je ook hoofdstukverdelingen. Je deelt het aantal woorden op in een bepaald aantal hoofdstukken. De hoofdstukken verdeel je over de drie fasen. Per hoofdstuk schrijf je beknopt op wat er gaat gebeuren, wie er in voor komen en hoe het eindigt, al dan niet met een cliffhanger. Dit doe je voor alle hoofdstukken. Je puzzelt en schuift net zo lang (bijvoorbeeld met geeltjes of in een Word document) tot de verdeling goed is en je plot van de eerste tot de laatste pagina staat. Een karakterdossier is een mooi voorbeeld van het uitwerken, plannen, van je personages.

Wil je weten hoe je subplots kunt gebruiken, lees dan ook eens deze blog.

Hou jij van verhalen met een happy end of juist zonder happy end?

Groetjes, Giovanna