Omdat ik nog wel eens de vraag krijg over wat de termen ‘plotgedreven’ en ‘karaktergedreven’ nou eigenlijk betekenen en wat het verschil is, gaat de blog van vandaag hierover. Want wat zijn plotgedreven en karaktergedreven verhalen en wat is het verschil?
Plotgedreven verhaal
Bij een plotgedreven verhaal zorg je dat je de lezer geboeid houdt met een (of meerdere) gebeurtenis(sen) of situatie(s) en dat zo het verhaal wordt verteld. Bijvoorbeeld de moord die opgelost moet worden. Of een verhaal dat zich in een oorlog afspeelt. Dan draait het immers niet om je hoofdpersoon alleen, maar ook om het verhaal op zich. De gebeurtenissen met actie, situaties waar je personages geen vat op hebben en buiten hen om plottwisten zijn. De Harry Potter-serie wordt wel gezien als een goed voorbeeld van een plotgedreven verhaal. Uiteraard is Harry de hoofdpersoon, maar het verhaal wordt aangestuurd door de situaties en gebeurtenissen.
Karaktergedreven verhaal
Bij een karaktergedreven verhaal wordt het verhaal meest aangedreven door het karakterdoel, het doel van je hoofdpersonage op zich. Een angst overwinnen, de liefde vinden, groeien als persoon of zelfontwikkeling staat centraal. Het personage maakt een persoonlijke ontwikkeling door en het verhaal wordt gestuurd door de keuzes die de hoofdpersoon maakt en de stappen die hij of zij zet.
Hoe zie je het verschil?
Gebeurt er veel in een verhaal en zit er veel actie in? Dan is het verhaal plotgedreven. Draait het verhaal om de ontwikkeling van de hoofdpersoon? Dan is het verhaal karaktergedreven. Bij plotgedreven spelen naast de hoofdpersoon vaak ook andere personages een grote (ondersteunende) rol, bij karaktergedreven draait het meestal om één duidelijke hoofdpersoon. Wanneer het wel om meerdere personages draait hebben die bij karaktergedreven verhalen vaak een even grote rol en zijn hun karakterdoelen belangrijker dan de plotdoelen.
Toch is in de praktijk een verhaal vaak een combinatie van beide, want een (fictie) verhaal kan eigenlijk niet zonder personages, en ook niet zonder gebeurtenissen in het algemeen (uitzonderingen daargelaten). Maar het verschil zit wel in waar de nadruk op ligt, welke van de twee het verhaal het meest stuurt. Bij het voorbeeld van Harry Potter zie je dat ook, het verhaal is plotgedreven, maar Harry streeft zeker ook doelen na en maakt grote ontwikkelingen door.
Alles een doel
Maar of je verhaal nou plotgedreven of karaktergedreven is, let er op dat alles (de ontwikkelingen, situaties en details, en vooral de personages) een doel heeft. Te beginnen bij je hoofdpersoon, wat wil je vertellen met het verhaal? Met welk doel heb je de hoofdpersoon in het leven geroepen? Wat gaat hij/zij doen? Welke ontwikkeling gaat hij/zij doormaken? Zorg ervoor dat de hoofdpersoon niet doelloos door je verhaal wandelt.
Maar ook alle andere personages in het verhaal moeten een doel hebben. Als ze dat niet hebben werken ze als stoorzender en geven ze de lezer een constant gevoel van ‘en die en die dan, wat is daar nou mee?’. Bedenk dus alleen een bijfiguur als die echt een reden heeft en nooit ter opvulling van een scène. Soms kun je van twee minder sterke bijfiguren beter één sterke maken.
Kende jij het verschil tussen plotgedreven en karaktergedreven verhalen?
Groetjes, Giovanna
Ik kende de termen nog niet! Mijn voorkeur gaat wel uit naar boeken met een plotgedreven verhaal.
Leuk dat je wel gelijk bent gaan nadenken over waar jouw voorkeur naar uitgaat, en dat je ontdekt hebt dat het plotgedreven verhalen zijn.
Laatst hoorde ik deze termen in een vlog van Mirjam Schippers
Door het nu zwart op wit te lezen snap ik het.
Ik ga een boek uitkiezen (uit m’n eigen kast) en ga eens kijken of ik het er uit kan halen.
Wat leuk dat je er door een vlog van Mirjam al wat over wist en dat mijn blogpost daar een mooie aanvulling op is. Ik ben benieuwd of je wat ontdekt hebt in een boek (of meerder boeken) uit je eigen boekenkast.
Wat leuk om te lezen. Ik kende deze termen niet, maar vind ze heel interessant. Ik merk dat ik persoonlijk het liefst een plotgedreven verhaal heb. Zit toch meer actie in meestal.
Ja herkenbaar, ik vind ook dat er meer actie zit meestal in een plotgedreven verhaal. En ook dat er vaak meer mensen en situaties betrokken kunnen zijn op de een of andere manier, dat anderen ook zorgen of problemen hebben die ze op proberen te lossen. Net als in het echte leven, waar de mensen om je heen ook dingen mee maken tegelijkertijd.