Herschrijven, de meeste schrijvers weten wel hoe belangrijk dit onderdeel in het schrijfproces is. Sterker nog, herschrijven ís schrijven; je boek kan niet zonder. Maar als je gaat herschrijven, hoe pak je dat aan, is de vraag die ik regelmatig krijg. Dus vandaag een blog om je door het herschrijven van je boek heen te loodsen.
Herschrijven, sommigen vinden het woord alleen al akelig. Ze zien herschrijven als falen. ‘Wat ik heb geschreven is niet goed genoeg, dus moet het opnieuw.’ En misschien nog wel een keer, en nog eens. Maar is dat dan zo erg? Toch niet als je weet dat dit onderdeel van het schrijfproces is, iedereen moet herschrijven én je boek er alleen maar beter van wordt?
De kunst van herschrijven
Herschrijven is eigenlijk net als beeldhouwen. Als een beeldhouwer een brok steen of een homp klei heeft is dit niet in één ronde een mooi sculptuur. Eerst worden de grote contouren gevormd en stukken weggehakt. De volgende ronde komt het fijnere gereedschap erbij en wordt het nog meer bijgeschaafd. Vervolgens worden de details gevormd en verfijnt. Schrijven en herschrijven werkt eigenlijk net zo.
Wanneer je een verhaal geschreven hebt is dit pas de eerste versie en wordt het tijd om te herschrijven. Tijdens het herschrijven haal je fouten eruit, verwijder je oneffenheden, voeg je meer details toe. Misschien voeg je zelfs nog wat scènes toe of schrap je een overbodig personage. In een volgende ronde schrap je hier en daar nog wat meer en voeg je nog weer wat kleine details of hints toe. En soms, net als bij beeldhouwen, smijt je de homp klei (je document) de prullenbak in en begin je gewoon opnieuw. Ook dat is geen falen overigens. Je erkent dat dit niet was wat het moest zijn en dat het betere kan. Bij opnieuw beginnen kan het alleen nog maar mooier en beter worden dan de eerste keer.
Herschrijven, hoe pak je dat aan?
Met deze tips weet jij straks ook hoe je dit handig doet:
1. Just do it!
De beste stap om te gaan herschrijven is eigenlijk gewoon: de kiezen op elkaar, niet moeilijk doen en gaan! Recht je rug, haal je schouders op, haal een paar keer diep adem en zeg tegen jezelf: ik ga dit gewoon doen! Stel het dus niet langer uit: duik achter je laptop of pak je handgeschreven manuscript erbij en begin. Weet dat je verhaal er alleen maar beter van wordt. Ik heb nog nooit een schrijver gehoord die zei dat hij achteraf spijt had van het herschrijven en dat de eerste versie toch eigenlijk de beste was.
2. Overhaast niet
Omdat herschrijven ook gewoon een onderdeel van het schrijven is – en je voor het schrijven ook de tijd neemt – neem je eveneens de tijd om te herschrijven. Herschrijven duurt uiteraard minder lang dan het schrijven van je boek zelf, maar neem voor het herschrijven toch ook paar weken tot wel drie maanden de tijd, afhankelijk van de omvang van je manuscript, je schrijftempo en de beschikbare tijd om te herschrijven.
3. Zet je schrijverspet af
De afgelopen tijd (maanden of misschien wel jaren) ben je als schrijver bezig geweest met je boek. Nu is het tijd om die schrijverspet even af te doen en een lezerspet op te zetten. En dat is niet makkelijk als het om je eigen tekst gaat, maar probeer toch te lezen als lezer en niet als schrijver.
4. Punten van aandacht bij het herschrijven
Uiteraard wil je fouten uit je manuscript halen, maar er zijn nog meer dingen waar je op kan letten. Zoals stopwoordjes, interpunctie, consistentie en je verhaallijn. In de gratis herschrijf cheatsheet staat een volledig overzicht waar je allemaal op kan letten. Je download ‘m hier gratis
5. Schrap wat weg kan
Dit punt vind je vast de minst leuke in het rijtje. En gelijk heb je. Schrappen is ook niet leuk. Maar vaak wel noodzakelijk. Soms zelfs heel drastisch en moet je het ‘kill your darlings’ principe toe passen. Alle gebeurtenissen, scènes, dialogen, beschrijvingen of personages die niets toevoegen aan je verhaal, kun je het beste schrappen. Vind je dat nog te moeilijk of te drastisch, dan kun je deze ‘darlings’ ook niet echt killen, maar ze opslaan in een apart Word-document. Zo kun je ze bewaren voor later. In een ander manuscript is die scène of dat personage misschien wel goed op zijn plaats.
Herschrijven, hoe pak jij dat aan?
Groetjes, Giovanna
Dat zijn nog een interessante punten en tips. Bedankt voor het delen.
Graag gedaan!
Mij lijkt dit heel erg ingewikkeld. Je bent toch blij met wat je hebt gemaakt en dan gaan schaven. De pet van de lezer opzetten vind ik een goede. Ik merk het soms bij blogs al, dat je heel duidelijk moet zijn, omdat een lezer niet de achtergrond kent die ik wel heb als ik zo’n blog schrijf.
Het lijkt ingewikkelder dan het is gelukkig. Eigenlijk is het net als wat je zegt over je blogs nalezen en dingen duidelijker maken. En ook blogs lees je na en pas je hier en daar aan, haal je fouten uit, kort je ergens in en voeg je soms juist wat aan toe. Zo werkt dat met een boek ook, alleen dan met meer tekst (meer woorden). 🙂