Elke tekst heeft een bepaald ritme. Een bepaalde structuur waardoor het voelt als een goede flow wanneer je het leest. De zinnen deinen als een rustig golvende zee. Je vergeet als het ware dat je aan het lezen bent, de woorden stromen naar je toe. Of het gaat juist ritmisch van tak-tak-tak, tak-tak-tak, alsof je stevig een trap op loopt. Elke tekst heeft net als muziek ritme. Maar hoe weet je nou of je tekst wel ritme heeft?
Lees hardop
Om te weten of jouw tekst het juiste ritme heeft, of dat er zinnen zijn die afbreken, opstoppen of de lezer laten struikelen, is het goed om je tekst hardop te lezen. Je hoort dan meteen waar de knelpunten zitten. Wat ook helpt is om je tekst aan iemand anders voor te lezen, zodat je ook van die ander terug hoort of het juiste ritme erin zit of wat er niet lekker loopt.
Als jij al hakkelt over een zin, of bij het voorlezen de draad kwijtraakt, betekent het dat je zin niet lekker loopt. Of misschien wel meerdere zinnen niet. Als jij het al niet goed kan lezen, terwijl jij weet wat je bedoelt, dan zal je lezer het zeker niet weten.
Verander de woordvolgorde
Wanneer je merkt dat een zin niet loopt, kun je kijken of je woorden misschien om kunt draaien, weg kunt laten of juist toe kan voegen. Verschuif woorden eens in een zin. Bijvoorbeeld:
Ik loop elke morgen naar de markt.
Elke morgen loop ik naar de markt.
Naar de markt loop ik elke morgen.
Exact dezelfde woorden in een andere volgorde. Het een is misschien wat actiever, het ander swingt misschien meer. Probeer het eens uit met een zin in jouw verhaal waar je niet helemaal tevreden over bent.
Muzikale inspiratie
Ter inspiratie kun je luisteren naar muziek. Maar ook het lezen over muziekstukken of het luisteren naar toespraken of filmdialogen kunnen je helpen het juiste ritme te vinden. Duik in de betreffende tekst en probeer te analyseren waarom die lekker lezende tekst ritme heeft.
Kun je wel wat meer schrijfinspiratie gebruiken? Meld je dan aan voor de dagelijkse schrijftipsmailing!
Hoe check jij of je tekst ritme heeft?
Groetjes, Giovanna
Ik zet verse teksten nooit meteen online maar lees het de dag erna nog eens door. Dan merk je wel waar de fouten zitten. Hardop is een goed tip.
Ja slim! Ik doe dat inderdaad ook. Met nog eens doorlezen, en zeker als er een dag tussen zit, pak je fouten er makkelijk uit of merk je dat je zelf al over een zin struikelt.
Leuk om hier over na te denken, want het maakt inderdaad wel verschil! Ik ga er eens op letten! 😀
Leuk! Maakt vaak dat je net even anders naar je teksten gaat kijken.
Eigenlijk check ik het nooit, hoewel ik wel áltijd even controleer of alle zinnen een beetje lekker lopen. Ik had pas toevallig een lekker ritmische tekst. Mijn huisarts had gevraagd even te mailen hoe het met me ging. Bleek de opbouw van de tekst bijna meer indruk te maken van de inhoud. Oeps, ik had er niet eens over nagedacht:).
Wat grappig dat de opbouw meer indruk maakte dan de inhoud! Maar ik denk dat je onbewust met het checken van je teksten of de zinnen lekker lopen, het ook wel merkt als het geen ritme zou hebben. Dan loopt het immers niet lekker.
Helemaal waar. In mijn boek veranderd iemand gaandeweg van een tamelijk apathisch iemand (korte zinnen) in iemand die wat meer gevoel binnenlaat en dan gaat ze ook langer praten en denken. Maar als ik het schrijf heb ik altijd de muziek aan en ik hoor dat er ook een beetje onder 😉
Wat mooi dat je het ritme en korte of juist lange zinnen ook gebruikt in je boek om de gemoedstoestand van je personage aan te geven!
Wat jouw voorbeelden betreft hangt het er ook vanaf waar je als auteur de nadruk op wilt leggen: op het lopen of op de markt.
Ik lees mijn teksten inderdaad altijd hardop om te horen hoe het zit met het ritme en metrum.
Absoluut! Het spelen met de woordvolgorde bepaalt ook de nadruk. Leuk dat jij je teksten altijd hardop leest om te luisteren of ze goed lopen.
Een zin die ik schrijf, klink soms inderdaad niet lekker, jij geeft hier een mooi voorbeeld, hoe het kan.
Ik zou kiezen voor de eerste optie, dat ligt goed in het gehoor lijkt mij.
Dank je. Dat is zeker een goede optie.
Leuk artikel met een heel mooi voorbeeld inderdaad;-) Ik denk altijd wel dat mijn teksten ritme hebben. Iemand (een bezoeker van mijn blog die mij een keer in het echt zag) zei een keer tegen mij; jij schrijft echt precies zoals je praat, en dat vond ik eigenlijk best een leuk compliment;-)
Wat een leuk compliment! En jouw teksten lezen altijd lekker weg, dus die ritme is er zeker wel. Jij gebruikt ook regelmatig de mooie afwisseling van lange en korte zinnen. Dat leest heel prettig.