In bijna elk verhaal zit – in meerdere of mindere mate – humor. Zelfs in serieuze verhalen komt wel eens een grapje of een droge, humoristische opmerking voor. In een roman kan humor het verhaal zelfs dragen. En ook een feelgood kan niet zonder humor. Maar hoe zorg voor je een goede balans in de humor en hoe houd je het voor je lezer leuk?
Vermijd flauwe grappen en clichés
Dit is een inkoppertje misschien, maar vermijd het gebruik van flauwe grappen en clichés. Die kent iedereen al, zijn niet origineel en daardoor niet (meer) grappig. Echt niet.
Zorg voor een bepaalde stijl
Er bestaan veel verschillende stijlen van humor, zorg dat je er één kiest en blijf daarbij. Zo zorg je dat elke grappige handeling en de grapjes in dialogen bij elkaar passen, en als een rode draad door je verhaal lopen. Daarmee bewaak je niet alleen de stijl in de humor, maar sowieso de stijl van je verhaal.
Zorg dat het past bij je personages
Zorg dat de grapjes passen bij je personages, zodat het natuurlijk overkomt. Hoe natuurlijker, hoe realistischer. De keurige dame in mantelpak die in de rij bij de slager schuine moppen gaat vertellen is niet heel realistisch. Tenzij de grap van het verhaal is dat ze eigenlijk helemaal geen keurige dame is natuurlijk. Dat zou dan verder moeten blijken uit handelingen van het personage en de verloop van het verhaal. Anders zou eerder de humor zijn dat de slager (of een andere klant) een schuine mop vertelt, en zij daar of geschokt op reageert, of hem op een gevatte, maar keurige manier, van repliek dient. Kijk dus goed naar je personages en wat bij ze past.
Een van de grote successen van Bridget Jones’ Diary is de humor. De klunzigheid van Bridget waarmee ze zichzelf onbedoeld voorschut zet, of net de verkeerde dingen doet of zegt en een ander benadeeld, of verkeerd wordt begrepen, past helemaal bij haar. En stiekem herkennen we allemaal wel wat in haar. Dat brengt me trouwens bij het volgende punt.
Herkenbaarheid
Herkenbaarheid in humor is niet noodzakelijk, maar wel belangrijk. Iemand die struikelt over iets miniems en zich met moeite net (of juist net niet!) staande kan houden. Iemand die voor het eerst ergens op bezoek gaat, indruk wil maken en bijna op de kat gaat zitten die daarop luid blazend wegspringt. Of iemand die naar een sollicitatiegesprek gaat, nog even snel van het toilet gebruik maakt en bij het handen wassen en plons water in de kruis van de broek krijgt… We hebben allemaal ooit wel eens zoiets meegemaakt, of kunnen ons levendig voorstellen dat het kan gebeuren. En zijn dan blij dat het ons gelukkig niet is gebeurd.
Een goede uitzondering op herkenbaarheid is absurditeit. Bij absurde humor is de grap juist dat het zo absurd is en zo ver van ons bed staat, dat het weer leuk is. Maar pas absurde humor alleen toe als het bij je verhaal (en de stijl ervan) past.
Humor in zowel de handelingen als in de dialoog
Door je personage(s) in gekke situaties te laten verwikkelen, of je personage door klunzigheid in de problemen te laten komen, kun je op een subtiele (en soms ook minder subtiele) manier humor in je verhaal brengen. Door daarnaast humor in de dialogen te verweven kun je een goede balans van humor in je verhaal creëren.
Probeer niet grappig te doen
Ten slotte, nog even in alle ernst. 😉 Door te proberen grappig te zijn, ligt het er vaak te dik bovenop. Dus probeer niet om grappig over te komen. Als het bij het verhaal past komt de humor vaak vanzelf wel.
Gebruik jij wel eens humor in wat je schrijft?
Groetjes, Giovanna
Jaaa die humor in Bridget Jones is echt geweldig! Zo leuk dat het dan echt een klunzig karakter wordt en nog leuker is het als je jezelf er een beetje in herkend.
Haha, ja precies, dat!
Tijdens het lezen dacht ik steeds: gewoon bij jezelf blijven. Niet gemaakt doen. En dat is dus je laatste punt. Helemaal mee eens!
Ja, mooi dat dat gelijk was wat in jou opkwam!